Geschiedenis
Over het ontstaan van de Hondsrug zijn verschillende hypothesen opgesteld. In de beginjaren van het IJstijdonderzoek namen onderzoekers aan dat de Hondsrug een stuwwal is. Sluitende geologische bewijsvoering hiervoor is echter niet gevonden. Later veronderstelde men dat de Hondsrug zich op een breukvlak bevindt, maar seismisch onderzoek toonde geen ondergrondse breuklijnen aan. De jongste aanname is tot op dit moment de meest waarschijnlijke. Zo’n 200.000 jaar geleden, tijdens de voorlaatste IJstijd (Saale-IJstijd), trok landijs in verschillende fasen over het noorden van Nederland. De bewegingen van de eerste ijsmassa’s waren voornamelijk NNO-ZZW gericht. Hierna volgde een fase met vooral west-zuidwestelijke bewegingen. In de overgang van de tweede naar de derde fase concentreerde het ijs zich in twee grote landtongen met een zuid-zuidoostelijke stuwrichting. De meest oostelijke tong koos een route over Oost-Drenthe en het door het ijs uitgesleten Hunzedal. Stilstand van het ijs zorgde niet alleen voor veel glaciaal sediment, maar kleine, lokale bewegingen in de ijsmassa zorgden eveneens voor stuwingen in het noordelijke deel van de Hondsrug. Gedurende de laatste IJstijd (Pleniglaciaal) vormden zich de huidige contouren van het gebied, door smeltwater-erosie en zandstormen.
Wordt de Hondsrug het 34e Geopark?
Het ‘European Geopark Network’ is een door UNESCO ondersteunde organisatie waarin Europese geoparken een samenwerkingsverband aangaan. Een gebied komt in aanmerking voor de UNESCO-status als het duidelijk omkaderd is en erbinnen karakteristieke geologische locaties zijn te vinden die een specifieke waarde hebben vanwege hun zeldzaamheid, wetenschappelijke, educatieve of esthetische kwaliteit. Het ‘European Geopark Network’ streeft naar behoud en beheer van deze geologische landschappen, maar spant zich ook in ook voor een duurzame economische ontwikkeling van de betreffende gebieden, onder ander door het zogenaamde 'geotoerisme' te stimuleren. Men hecht daarbij bijzondere waarde aan het betrekken van de lokale bevolking bij de ontwikkeling en het behoud van het geologisch erfgoed. Het Samenwerkingsverband Noord Nederland, de Hondsrug-gemeenten en provincie Drenthe willen de geologische en cultuurhistorische kwaliteiten van de Hondsrug (beter) zichtbaar maken in aanbod voor toeristen en daarmee op termijn de UNESCO-status van geopark binnenhalen.
Tekst: Bureau ZUS - Rotterdam